Verbonden partijen: ‘Samenwerking en verantwoording dragen’
Een gemeente kan taken op drie manieren (laten) uitvoeren: zelf doen, uitbesteden of samenwerken met andere partijen, bijvoorbeeld andere gemeenten. Als een gemeente besluit te gaan samenwerken, zal ze daarvoor een zogenaamde verbonden partij aangaan samen met één of meer andere belanghebbenden. In de praktijk is het houden van zicht en grip op verbonden partijen niet altijd gemakkelijk. De rekenkamer Lelystad heeft daarom in 2014 een onderzoek laten uitvoeren naar verbonden partijen in het algemeen en de stand van zaken specifiek in Lelystad.
Conclusies uit dit rekenkameronderzoek
De belangrijkste conclusie is dat de visie op en organisatie van de kaderstellende en controlerende rol van de raad op verbonden partijen nog maar beperkt ingevuld zijn. Dit kan ruis veroorzaken in het functioneren van de raad zelf, de relatie tussen raad en het college én in het functioneren van gemeentelijke bestuurders in een verbonden partij. Verder komt uit het onderzoek naar voren dat de gemeente Lelystad terughoudend is met het deelnemen in verbonden partijen. Dat beleid volgt de gemeente Lelystad ook bij de decentralisaties in het sociaal domein. Ook wijst dit rekenkameronderzoek uit dat het functioneren van de verbonden partijen waarin de gemeente Lelystad deelneemt, niet problematischer of beter is dan in andere regio’s of bij andere gemeenten. De knelpunten die er zijn (of waren), zijn herkenbaar en komen ook elders in den lande voor.
Vervolgstappen voor Lelystad
Aan de hand van dit onderzoek heeft de rekenkamer Lelystad aan de gemeenteraad van Lelystad vijf aanbevelingen gedaan zoals het organiseren van een masterclass over verbonden partijen, het opstellen van een kadernotie verbonden partijen, het systematisch verankeren van de evaluatie van verbonden partijen en het verbeteren van de informatiepositie van de raad inclusief het uitvoeren van een pilotproject hiervoor. De rekenkamer Lelystad hoopt met dit rapport een bijdrage te leveren aan een (raads)discussie over het versterken van de rol van de Lelystadse gemeenteraad bij verbonden partijen.
Stand van zaken verbonden partijen in Lelystad
De gemeente Lelystad neemt volgens de begroting 2014 deel in twaalf verbonden partijen van zeer uiteenlopende aard en omvang. Het daadwerkelijke aantal deelnemingen ligt echter hoger. In 2014 gaat naar schatting 10% van het gemeentelijke budget om in verbonden partijen. Het beleid en de invulling van de kaderstellende en controlerende rol van de Lelystadse gemeenteraad rond verbonden partijen is weinig gestructureerd. Er is geen algemeen handelingskader, de informatiepositie is niet uitgewerkt en de inbreng van de raad lijkt vooral reactief en operationeel (financieel, informatieverstrekking). Afgezien van de wettelijke verplichtingen op onderdelen van de Jeugdzorg, zullen de beleidskaders van Lelystad voor het sociale domein naar verwachting niet leiden tot het onderbrengen van meer taken bij (nieuwe) verbonden partijen. In het sociale domein herschikt de gemeente vooral de bestaande structuren. De gemeente Lelystad kan misschien nog wel hulpstructuren in het leven roepen zoals de bundeling van ondersteunende taken en gezamenlijke inkoop. De risicoprofielen veranderen wel.
- Rapport 'Samenwerking en verantwoording dragen'
- Oplegbrief voor de raad 'Samenwerking en verantwoording dragen'
- Checklist informatievoorziening verbonden partijen
- Toelichting bij checklist informatievoorziening verbonden partijen
- Rob advies: Democratische legitimiteit van samenwerkingsverbanden
- Handreiking voor gemeenteraadsleden en griffiers over samenwerkingsverbanden: grip op regionale samenwerking
- Handreiking governance verbonden partijen
- Lezing Douwe Jan Elzinga 29-09-2014 verbonden bestuur
- Presentatie John Smits 29-09-2014 onderzoek Lelystad
- Artikel verbonden partijen en democratische controle
- Raadsbesluit 02-12-2014, agendapunt 9f op pagina 4 van de besluitenlijst
