Actieve openbaarmaking en open data

Transparantie is een populair begrip in politiek en bestuur. Het is ook een dubbelzinnig begrip. Transparantie is op veel manieren op te vatten en in te vullen. Het is in ieder geval openheid, verantwoording afleggen en het verstrekken van de juiste informatie. De overheid moet uit zichzelf transparant zijn. In dit onderzoek vatten we transparantie op als openbaarheid.

Alle overheidsinformatie is in principe openbaar

De Wet openbaarheid bestuur bepaalt dat alle overheidsinformatie in principe openbaar is. De wet kent ook een aantal uitzonderingen op deze regel. Actieve openbaarheid is dat de (lokale) overheid uit eigen beweging informatie geeft aan het publiek. Een vorm van actieve openbaarmaking het is beschikbaar stellen van zogenaamde ‘open data’ van de overheid.

Waarom doen we dit onderzoek?

De burger heeft steeds meer behoefte aan openbaarheid. De overheid heeft meer (digitale) mogelijkheden om meer overheidsinformatie openbaar te maken. Dit lijkt gunstig voor het bevorderen van actieve openbaarmaking. Tegelijkertijd staat openbaarheid juist vaak weer onder druk. De raad voor het openbaar bestuur vindt, dat de overheid veel meer informatie actief openbaar moet maken dan ze nu doet. En dan niet alleen basisinformatie zoals wetten, voorschriften en verordeningen. Maar ook belangrijke informatie over beleidsvoorbereiding, besluitvorming, uitvoering en evaluatie. De manier waarop de gemeente Lelystad vorm geeft aan actieve openbaarmaking is belangrijk voor alle inwoners van de stad. Openbaarheid heeft namelijk verschillende functies:

controleerbaarheid van het bestuur,
integriteit van het handelen van de overheid,
een prestatie van de overheid aan de inwoner,
randvoorwaarde voor actief burgerschap,
stimuleren efficiënt werken en lerend vermogen van de overheid en
stimuleren economische groei.

Wat is het doel van dit onderzoek?

De rekenkamer wil met dit onderzoek achterhalen hoe de gemeente Lelystad tot nu toe vorm heeft gegeven aan actieve openbaarheid en open data. De gemeenteraad heeft in juli 2011 een motie aangenomen over open data: Het nieuwe werken doorwerken. De rekenkamer wil weten hoe het college deze motie tot nu toe heeft uitgevoerd. Een ander belangrijk onderdeel van het onderzoek is het beschrijven van actuele ontwikkelingen op het gebied van actieve openbaarmaking en open data.